Bài viết này sẽ giải thích khái niệm dữ liệu, giới thiệu các kiểu dữ liệu trong Scratch và hướng dẫn sử dụng các khối lệnh trả về dữ liệu.
Dữ liệu là gì?
Dữ liệu có thể hiểu đơn giản là thông tin. Dữ liệu tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau như chữ số, chữ viết, hình ảnh, âm thanh, video…
Scratch có những kiểu dữ liệu nào?
Scratch đang hỗ trợ 3 kiểu dữ liệu là số, chữ và boolean. Số và chữ thì đều là những kiểu dữ liệu mà chúng ta thường gặp trong đời sống hàng ngày. Boolean là kiểu dữ liệu logic, chỉ có hai giá trị là True (đúng) và False (sai).
Số – Numbers | Chữ – Strings | Booleans | |
Định nghĩa | số nguyên, số thập phân | chuỗi các ký tự | đúng (true) / sai (false) |
Ví dụ | 2, 3.14, 8.9,… | “Hello”, “name12”,… | True và False (chỉ duy nhất có 2 giá trị này) |
Câu lệnh trả về kết quả là dữ liệu… |
Những câu lệnh trả về kiểu dữ liệu như thế này không thể trực tiếp phía trên hoặc phía dưới những câu lệnh khác như khối lệnh để làm một hành động gì đó (di chuyển, thay đổi hình dạng, phát âm thanh…). Các câu lệnh này chỉ có thể được sử dụng bằng cách nối chúng vào để hoàn thành các câu lệnh có phần ô trống hình tròn hoặc hình lục giác.
Hướng dẫn sử dụng các câu lệnh trả về dữ liệu
Câu lệnh trả về dữ liệu kiểu chữ hoặc số
Scratch không phân biệt rõ ràng giữa kiểu dữ liệu chữ và số. Các câu lệnh trả về kiểu dữ liệu chữ hoặc số đều có hình elip (oval / ô van). Tất cả các câu lệnh có phần trống hình elip sẽ đều có thể ghép thêm câu lệnh trả về kiểu dữ liệu chữ hoặc số.
Các câu lệnh có thể ghép được với nhau nhưng chưa chắc nó đã hoạt động. Nếu bạn nối một câu lệnh trả về kiểu dữ liệu chữ hoặc số vào câu lệnh Say thì nhân vật sẽ nói ra dữ liệu đó. Tuy nhiên, nếu bạn nối một khối trả về dữ liệu chữ vào câu lệnh change x by… thì nhân vật sẽ không di chuyển.
Tóm lại, không phải câu lệnh nào cũng có thể nhận mọi kiểu dữ liệu như câu lệnh Say. Một số câu lệnh phải nhận chính xác kiểu dữ liệu số thì mới có thể hoạt động.
Câu lệnh trả về kiểu dữ liệu boolean
Kiểu dữ liệu Boolean được biểu thị bằng khối hình lục giác. Những câu lệnh có chỗ trống hình lục giác thì ta chỉ có thể điền vào đó khối lệnh trả về kiểu boolean.
Ví dụ, khối lệnh Wait until sẽ đợi cho đến khi khối lệnh nối vào nó trả về dữ liệu đúng thì sẽ tiếp tục làm các câu lệnh bên dưới nó. Khối lệnh If sẽ làm công việc bên trong phần then nếu khối lệnh nối chỗ trống hình lục giác trả về kết quả đúng. Nếu trả về kết quả sai, nó sẽ không làm gì cả.
Trong một số trường hợp đặc biệt, ví dụ câu lệnh Say có thể nhận vào khối lục giác. Khi đó nhân vật sẽ nói True hoặc False tuỳ thuộc vào kết quả của khối lục giác. Tuy nhiên, đây là trường hợp đặc biệt và gần như là duy nhất. Chúng ta vẫn cần nối đúng kiểu dữ liệu, hay nói cách khác là nối đúng hình dạng của khối.
Các bạn có thể tham khảo thêm bài viết về Phân loại các câu lệnh Scratch theo hình dạng tại đây.
Pingback: Hình dáng của khối lệnh có ý nghĩa gì? - Dạy & Học: Lập trình cho trẻ em