Biến – Variable trong Scratch

Bài viết này sẽ giải thích khái niệm Biến, ứng dụng cũng như hướng dẫn sử dụng Biến (Variable) trong Scratch.

Biến hay còn gọi là biến số (tiếng Anh là variable) là một khái niệm vô cùng quan trọng không chỉ trong Scratch mà còn trong mọi ngôn ngữ lập trình. Ứng dụng cơ bản của chúng trong Scratch là làm các chức năng như tính điểm hoặc đếm thời gian.

Biến là gì?

“A variable is a named area of computer memory. You can think of it as a box that stores data, including numbers and text, for a program to access as needed.” (Majed Marji, 2014, Learn to program with Scratch)

Biến là một phần của bộ nhớ máy tính và được đặt tên. Nó giống như một cái hộp để chứa dữ liệu (chữ, số…). Chương trình máy tính có thể truy cập vào để làm việc với dữ liệu khi cần.

Thêm một ví dụ trực quan về Biến. Biến giống như chiếc tủ cá nhân ở trường vậy. Mỗi bạn sẽ được sử dụng một chiếc tủ cố định. Chiếc tủ đó có tên của bạn. Tuy nhiên bạn để gì trong tủ là tuỳ ý, đồ đạc trong tủ cũng có thể thay đổi theo ngày.

Một biến trong Scratch thì bao gồm 2 phần: tên và giá trị. Tên của biến thì cố định. Nhưng giá trị của biến thì có thể thay đổi, biến đổi liên tục. Có lẽ do giá trị của nó biến đổi liên tục nên người ta đặt tên khái niệm này là “biến”.

Ứng dụng của biến

Trong Scratch, biến có rất nhiều ứng dụng khác nhau. Bất cứ khi nào chúng ta cần lưu trữ (ghi nhớ) một thứ gì đó mà giá trị của nó có thể thay đổi thì lúc đó ta cần tạo biến. Ví dụ đơn giản như để lưu điểm số của người chơi, lưu thời gian, lưu số mạng còn lại của người chơi hay số tương ứng với level hiện tại.

Tạo biến trong Scratch

Để tạo biến trong Scratch, các bạn cần chọn mục (Category) Variables, sau đó bấm vào nút Make a Variable. Khi đó, sẽ có một bảng hiện lên. Ở bảng này bạn cần điền tên biến sau đó nhấn nút OK để hoàn thành việc tạo biến.

Lưu ý: Tên biến nên là từ có nghĩa, thể hiện chức năng, ý nghĩa của giá trị mà biến đó lưu giữ. Việc lưu tên biến có nghĩa sẽ giúp bạn dễ dàng ghi nhớ và sử dụng biến khi phát triển những phần mềm lớn, có nhiều biến khác nhau.

Ngoài ra, ở bảng tạo tên biến còn có 2 lựa chọn là For all sprite và For this sprite only.

• Nếu để mặc định ở mục For all sprite thì có nghĩa là mọi nhân vật trong dự án này đều có thể chỉnh sửa và sử dụng biến này.
• Nếu bạn muốn biến này chỉ được sử dụng bởi một nhân vật thì bạn sẽ chọn sang mục For this sprite only. Khi đó, bạn đang tạo biến ở nhân vật nào thì chỉ có nhân vật đó mới được sử dụng biến này.

Các câu lệnh dùng để lập trình cho Biến trong Scratch

Trong một trò chơi, thường chúng ta sẽ cần sử dụng câu lệnh “set” để đặt giá trị ban đầu cho biến lúc bắt đầu dự án. Sau đó, sẽ sử dụng câu lệnh “change” để thay cộng/trừ biến đó.

Ví dụ lập trình đồng hồ đếm ngược bằng biến trong Scratch

• B1: Tạo biến Timer

• B2: Khi nhấn nút lá cờ, đặt giá trị cho Timer là 60 (Tương ứng với việc đếm lùi từ 60 giây)
• B3: Cứ 1 giây trôi qua thì giảm giá trị của Timer đi 1 đơn vị. Giảm đến khi Timer = 0 thì dừng lại